Recepten

Ik heb natuurlijk al het één en ander uitgeprobeerd. Soms was ik wat beter te spreken over het eindresultaat dan de andere keer. Voordat ik met het graanbrouwen begon heb ik zes keer een brouwsel met moutextract gemaakt. Met wisselen succes overigens. Zo heb ik twee keer een bokbier gemaakt die prima smaakten, maar ook een Limburgs Dubbel Abdijbier, dat echt niet te drinken was en zo in de gootsteen werd weggespoeld.

Ik geef hier een overzicht van mijn brouwsels. Meestal heb ik de recepten ‘geleend’ en er een beetje een eigen draai aan gegeven. Natuurlijk zal er ook een eerlijk (maar wel partijdig) commentaar op deze recepten gegeven worden.

Omdat het lastig is als starter om de juiste gist en hop bij je mout te bedenken heb ik eerst twee keer een moutpakket besteld. Alles zit daar al in en je krijgt er gelijk een mooie plastic opbergbak bij.

Inmiddels heb ik de onderstaande bieren gebrouwen.

 

  • Berts Dunkel Weizenbock

  • Brouwdatum: 2 maart 2024
    Berts Dunkel Weizenbock is, zoals de naam al doet vermoeden een kruising van een fris witbier en een smaakvol bokbier. Dat is ook aan de ingrediënten te zien. De tarwemout voor het witbier en de meer donkere gerstemout voor het bokbiereffect.

Boodschappenlijst (voor ongeveer 25 liter bier)

  • 2,5 kg pilsmout 3 ebc
  • 2,5 kg tarwemout 4 ebc
  • 1,2 kg Munichmout 12 ebc
  • 1 kg Special B 290 ebc
  • 500 g bruine Candysuiker
  • Hop:
  • 20 g Magnum 12% (60 min. koken)
  • 20 g Goldings East Kent 5% (15 min. koken)
  • 40 g gedroogde sinaasappelschillen
  • Gist:
  • 1 zakje Fermentis T-58

Maischschema

Vergisting
Nadat de wort in het vergistingsvat is gepompt, is er eerst een uur belucht. Nadat de gist is toegevoegd is er met beluchting doorgegaan. De vergisting kwam toen mooi op gang.
De temperatuur blijft eerst een week op 19°C. Daarna een week op 23°C. Om een helder bier te krijgen laat ik het een dag of tien klaren op 5°C. De start s.g. was 1050 en het daalde tot uiteindelijk 1014.

 

Opmerkingen:
Het bier heeft een mooie donkere kleur, met een prachtige stevige schuimkraag. De smaak gaat meer de bokbier kant op dan die van witbier. Een toets chocolade en citrusfruit.

 

 

  • Berts Refterbier

  • Brouwdatus: 1 augustus 2023

De Refter is de ruimte in het klooster waar de monniken gezamenlijk hun maaltijd gebruiken. Bij deze maaltijden wordt een licht en verfrissend bier geschonken. Als dit bier uit eigen brouwerij komt is dit niet bedoeld voor de verkoop en haalt het klooster hiermee dus geen inkomsten binnen. Dit bier is dus voor eigen gebruik.
Naast mouten uit Gerst, bevat dit bier ook Tarwemout en Roggemout. Voor de smaak en de bitterheid wordt er naast de hop ook blad van de moerasgagel gebruikt.

Boodschappenlijst (voor ongeveer 25 liter bier)

  • 3 kg pilsmout 3 ebc
  • 1 kg roggemout 5 ebc
  • 1kg tarwemout 4 ebc
  • 400 g Viennamout 7 ebc
  • 250 g rookmout 6ebc
  • Hop:
  • 40 g Tettnang
  • 30 g Tettnang
  • 20 g gagel
  • Gist:
  • 2 zakjes Fermentis T-58

Maischschema

Vergisting
Nadat de wort in het vergistingsvat is gepompt, is er eerst een uur belucht. Nadat de gist is toegevoegd is er met beluchting doorgegaan. De vergisting kwam toen mooi op gang.
De temperatuur blijft eerst een week op 19°C. Daarna een week op 23°C. Om een helder bier te krijgen laat ik het een dag of tien klaren op 5°C. De start s.g. was 1050 en het daalde tot uiteindelijk 1014.

Opmerkingen:
Het bier heeft een mooie gele kleur. Niet helemaal glashelder vanwege de gebruikte tarwemout. De smaak is verfrissend fris. Fruittonen, maar toch ook iets kruidachtig, vanwege de gagel en de rookmout. Van deze rookmout is maar 250 g gebruikt. Zoals zout op een eitje. Een klein beetje werkt als smaakversterker, een overdaad schaadt. Ook in dit geval.

Berts Bokbier

Brouwdatum: 5 juli 2023

 

 

 

 

 

 

 


Boodschappenlijst (25 liter)
Mout

  • 2,6 kg Münchenermout Dingemans 15 EBC
  • 2,6 kg Vienna mout Dingemans 8 EBC
  • 0,6 kg Caramunich III Weyermann 150 EBC
  • 0,6 kg Brown mout Thomas Fawcett and Sons 150 EBC
  • 0,6 kg Pilsmout Dingemans 3 EBC
  • 0,25 kg Carafa Special I Weyermann 900 EBC
  • 1 potje bloemenhoning

 Gist:

  • Brewferm top (6 g/10 l)

Hop:

  • Hersbrucker 25 g; 80 min.
  • Hersbrucker 15 g; 10 min.
  • Tettnanger idem

 

Maischschema

25 l maischen, daarna spoelen tot 25 l voor het koken.

Dichtheid

begin sg. 1070
eind sg. 1018
alcohol: ca 7%Vol

Vergisting

Hoofdvergisting gestart op 17°C, 3 dagen. Daarna in 6 dagen de temp. op laten lopen tot 23°C.
Gelagerd toen de sg. gedaald was tot 1020. Temp. laten dalen tot 18°C. Na 6 dagen de temperatuur laten dalen tot 4°C.
Gebotteld 10 dagen na lageren; bij een sg. van 1018; 0,5 g bottelgist/10 l (Brewferm Top) + 8 g suiker/l
2 maanden laten rijpen in de kelder.

Opmerkingen

De honing is toegevoegd tijds het kloelen, bij een temp. van ongeveer 60°C.
Het was een heerlijk bier. Donkerbruin als koffie met ook een touch van pure chocolade en een vleugje sinaasappel.

Berts Batavier

Brouwdatum: 2 februari 2023
Berts Batavier lijkt veel op een Belgisch Dubbel Abdijbier, met wat kleine aanpassingen.
De Batavieren, of Bataven zijn woeste Germaanse krijgers die het met de Romeinen aan de stok kregen. Vreemd, want in eerste instantie namen ze min of meer vrijwillig dienst in hun leger. Uiteindelijk hebben zij zich tegen hun broodheren gekeerd. Na wat omzwervingen hebben zij zich in het rivierengebied gevestigd. Wij noemen deze regio nu de Betuwe, en aangezien Berts bierBrouwerij in Deil gevestigd is dit bier naar hen vernoemd.

Boodschappenlijst voor 25 liter bier:

  • 4 kg Dingemans Pilsmout 3,9 EBC
  • 2 kg Dingemans Pale Ale 6,5 EBC
  • 1 kg Caramout Dingemans 120 EBC
  • 570 g Weyermann Carared 47,5 EBC
  • 400 g Dingemans Special B 290 EBC
  • 100 g Dingemans Chocolate 670 EBC
  • 400 g donkerbruine suiker 98,5 EBC
  • Hop:
  • 30 g Saaz 4,5% 13,1 IBU (90 minuten koken)
  • 30 g Hallertau Magnum 14% 4,3 IBU (Aromahop, 15 minuten koken)
  • Gist:
  • 2 zakje Fermentis S-33 Safbrew Ale

Maischschema:

Dichtheid:
Begin s.g.: 1060
Eind s.g.: 1019
Alcohol: 6%Vol.n

Vergisting:
De planning was om rustig aan te beginnen op 19°C en het dan 1 of 2 weken aan te kijken. Helaas ging het verkeerd. De vergisting verliep veels te hard. Schuim en bier werden door de blow-off slang geduwd. Ik denk dat er een emmer vol met schuim, gist en bier verloren is gegaan. Naar de oorzaak is het gissen. Te veel gist gebruikt bij bier met een relatief lage s.g. . Misschien te lang en te veel water gebruikt bij het spoelen van de bostel.
Uiteindelijk is het na een dag tot rust gekomen en verliep de vergisting weer normaal. maar de hoofdvergisting was dus na 1 dag al klaar en op 11 februari kon ik al gaan bottelen. Ik heb 83 flesjes gebotteld.
Opmerkingen:
De navergisting op fles verliep soepel. De manometer op het testflesje gaf na een dag een druk aan van 0,5 bar en na een paar dagen was deze opgelopen tot 2,5 bar. Om het bier tot rust te laten heb ik ze laten rusten in de kelder. De planning is om ze daar nog 2 maanden te laten staan.
Om het proces te controleren heb ik al snel een Bataviertje geproefd: mooie kleur van een Belgisch Dubbel, zacht van smaak, met iets chocolade en carramel. Niet slecht dus.

Berts Saison

Brouwdatum: 8 oktober 2023
Saison-bieren zijn ontstaan in Wallonië. In de wintermaanden werd in de grote boeren hoeven bier gebrouwen. dit stond naast de kachel te pruttelen en te borrelen. In de zomermaanden werd dit aan de arbeiders op het veld uitgedeeld om hun dorst te lessen. Dit was tevens een deel van hun loon in natura. Er zou een maximum van 5 liter per dag te gelden. Of je dan nog in een rechte lijn kan ploegen?
Een brouwerij in Dinant brouwde indertijd een vergelijkbaar bier.

Boodschappenlijst (25 liter)

 Mout:

  • 4,0 kg De Zwaan Pilsmout 3,7 EBC
  • 2,0 kg De Zwaan Munich Light 13 EBC
  • 1,0 kg De Zwaan Platinum Spelt 7,1 EBC

Gist:

  • 1 pakje Mangrove Jack’s M29; French Saison Ale

Hop:

  • 15 g Hellertau Magnum 20,4 IBU, 75 min.
  • 15 g Saaz 3,8 IBU, 20 min.
  • 25 g Styrian Goldings 2,5 IBU,5 min

 Extra toevoeging:

  • 12 gram Koriander, laatste 10 minuten laten meekoken.

 Maischschema:

25 l maisch + 8 l spoel; na het koken was hier 25 l van over.

 Dichtheid:
begin sg. 1050
eind sg. 1005
alcohol: ca 6%Vol

 Vergisting

Hoofdvergisting gestart op 20°C, 2 dagen. Daarna in 10 dagen de temp. op laten lopen tot 27°C.
Gelagerd toen de sg. gedaald was tot 1005. Temp. laten dalen tot 6°C.
Gebotteld 10 dagen na lageren; bij een sg. van 1002; 0,5 g bottelgist/10 l (Mangove Jack’s) + 8 g suiker/l

 2 maanden laten rijpen in de kelder.

Opmerkingen
De vergisting loopt voorspoedig. Na een week nog volop aan het borrelen. Na een dag of tien is de hoofdvergisting gestopt en de temperatuur in stappen verlaagd tot 6°C.
Een Saison is voor mij onbekend. Het zou een niet te zwaar, goud-geel en goed door te drinken bier moeten worden.
Het vindt zijn oorsprong in Wallonië. In de boeren hoeven stond het in de wintermaanden naast de kachel te borrelen. In het zomerseizoen kregen de landarbeiders dit seizoensgebonden bier als dorstlesser mee naar het land. Het werd als een loon in natura gezien, tot een maximum van 5 liter!! per dag.

Tot zover het romantische verhaal. Er zullen best gevallen zijn zoals hierboven beschreven, maar er waren ook brouwerijen in de regio die een Saison al op hun reportoire hadden staan.

Natuurlijk heb ik dit bier geproefd om “het proces” te controleren. Het is een echte dorstlessen. Fris van smaak met een bittertje. Een mooie stevige witte schuimkraag.

 

De Spoorpint

Brouwdatum: 20 november 2021.

Iedere hobbybrouwer kent het probleem van de restjes. Vooral als je steeds wat anders uitprobeert en dus veel verschillende soorten mout, gist en op in huis haalt, blijft er na een aantal brouwdagen van alles over. Met hulp van brouwsoftware (Brewfather) heb ik van deze restjes een recept voor een soort ‘Dubbel’ bedacht. Er moesten natuurlijk wel voldoende vergistbare suikers in zitten en omdat ik nogal wat donkere moutsoorten heb kwam ik op dit bier uit. Er mocht wel een lekkere hopsmaak aan het bier komen, maar zeker niet te bitter.

In Utrecht maakten de bakkers op maandag een gebak dat voor een groot deel uit restanten deeg en koekkruimels bestond van het afgelopen weekeinde. Deze baksels werden ‘Spoorpunten’ genoemd. Omdat dit biertje ook uit restjes gemaakt is heb ik hem ‘Spoorpint’ genoemd.

Ingrediënten (25 liter)

Mout:

  • 3 kg Pale Ale, 6,5 EBC.
  • 1 kg Vienna Malt, 7,5 EBC.
  • 1 kg Pilmout, 3,2 EBC.
  • 700 g Swaen Amber, 50 EBC.
  • 600 g bruine suiker, 100 EBC.
  • 500 g Tarwemout, 3,5 EBC.
  • 250 g Carared, 47,5 EBC.
  • 90 g Cara Special I, 900 EBC.

Hop:
25 g Brewers Gold, 12,1 IBU; kooktijd 75minuten.
50 g Saaz, 3,8 IBU; kooktijd 15 minuten.

Gist:
2 zakjes Fermentis S-33

Maischschema:

25 liter, 8 liter spoelwater

Vergisting:

14 Dagen op 20°C. Dan 14 dagen lageren op 14°C.

Opmerkingen:
Het is mij duidelijk dat je niet met kliekjes hoeft te blijven zitten. Het is een heerlijk zacht moutig biertje geworden, wat je ook goed kan uitdelen. Een romige schuimkraag verbergt een smakelijke verrassing.

Berts 10+bier

Brouwdatum: 9juli 2021
Mijn volgende bier is uiteindelijk Berts 10+bier gaan heten en is geïnspireerd Westvleteren XII. De naam slaat niet op de kwaliteit van het bier. Dat durf ik over mijn eigen brouwsels niet te beweren. Nee, het is gelukt om een quadrupel van ruim 10% te brouwen, vandaar.

Boodschappenlijst (22 liter)
Mout:

  • 4,5 kg Green Swaen Pilsner, 3,7 EBC
  • 2,7 kg Green Swaen Ale, 7,1 EBC
  • 1,0 kg Swaen Vienna, 10EBC
  • 1,3 kg D-180 Candysiroop, 355 EBC

Gist:
Giststarter van Wyeast Labs 3787, Trappist High Gravity.

Hop:
17 g Brewers Gold, 12,1 IBU; kooktijd 60minuten.
37 g Hallertauer Mittelfreuh, 11,4 IBU; kooktijd 30 minuten.
44 g Styrian Goldings, 11,5 IBU; kooktijd 15 minuten.

Maischschema
23l maischwater, spoelen tot 19l. Na koken was er nog 17l over.

Vergisting:
Eerst 8 uur belucht en gist toegevoegd. Na een dag startte de vergisting bij een temperatuur van 20°C . In 7 dagen de temp. op laten lopen tot 27°C.
Na twee weken de temperatuur verlaagd tot 20°C. En na 10 dagen de temp. verder verlaagd tot 10°C en dit 2 maanden bij deze temp gelagerd.
Het start s.g. was 1082. Dit is uiteindelijk gedaald tot 1010, wat een alcoholpercentage opleverde van 10,7%.

Opmerkingen:
Op 21 september na toevoeging van de bottelsuiker het bier in flessen gedaan en weer weggezet op 20°C. Na ruim een week was de navergisting op de fles nog steeds niet op gang gekomen! Foute boel dus. Ik heb ervoor gekozen om alle flessen te openen en extra gist (o,5 g/10l) toe te voegen. Uiteindelijk kwam de vergisting toen wel op gang. Ik controleer dat met een klein petflesje wat ik gedeeltelijk vul. Als dit bol gaat staan weet ik dat er koolzuurgas gevormd wordt.
Zes weken later heb ik geproefd. Resultaat: een donker, romig, zwaar en zoet bier. Helaas een matige schuimkraag, maar dit wordt misschien nog wat stabieler. Een bier voor een winteravond bij de kachel, zeker geen doordrinker.

 

Ferme Blonde

Brouwdatum: 23 maart 2021
Boodschappenlijst (25 liter)

Mout:

  • 6,0 kg Pilsmout 3 EBC
  • 1,2 kg Tarwemout
  • 0,3 kg havervlokken
  • 0,3 kg Ambermout 50 EBC

Gist:
Giststarter met Wyeast 1214 Belgiun Abbey

Hop:
40 g Magnum; 80 min
30 g Saaz; 10 min

Maischschema
22l maischwater na maischen spoelen tot 25l. Na koken nog 22l wort over

Vergisting
10dagen op 20°C daarna de temperatuur laten dalen tot 5°C. De start s.g. was 1070 en stopte uiteindelijk bij 1019. Dat resulteerde in een alcoholpercentage van 7,3% vol.
Gebotteld met 160 g suiker en 1g korrelgist.

Het bier was in eerste instantie behoorlijk troebel, maar na het verlagen van de temperatuur trok hij toch mooi helder op.
Het plan was om het 2 maanden te laten rijpen, maar ik kon het niet laten en ben eerder begonnen met proeven.

 Opmerkingen:
Het is een heerlijk zacht bier geworden. Door het hogere alcoholpercentage en de wat zoetige afdronk schurk dit biertje een beetje tegen een tripel aan. Echt een aanrader!

Berts Winternacht

Brouwdatum 28 september 2020
Boodschappenlijst (20 liter bier)
Mout:

  • 4,0 kg Pilsmout 3 EBC
  • 0,6 kg Münchenermout 15 EBC
  • 0,5 kg Tarwemout
  • 0,4 kg Caramunich 120 EBC
  • 0,25 kg Special B 350 EBC
  • 0,4 kg Havervlokken
  • 0,12 kg Cara Red 40-50 EBC
  • 0,06 kg Carafa Special1 900 EBC
  • 0,3 kg Kandijsiroop
  • 0,3 kg honing
  • 0,3 kg havervlokken
  • 0,3 kg Ambermout 50 EBC
    •  

Gist:

Giststarter met Wyeast 1214 Belgiun Abbey

  • Giststarter met Wyeast 1214 Belgiun Abbey

Hop:

  • 15 g Magnum; 70 min
  • 30 g Styrian Goldings; 10 min
    •  

Maischschema
15l maischwater na maischen spoelen tot 23l. Na koken nog 20l wort over

Dichtheid
begin sg. 1070
eind sg. 1015
alcohol: 8%Vol

Vergisting
Hoofdvergisting starten op 19°C. Na 5 dagen de temp. laten oplopen tot 22°C; sg. = 1017. Na aftappen van de drab de temp. verlaagd tot 16°C. en na 5 dagen de temp. verder verlaagd tot 4°C voor een helder bier, en het zo twee weken laten staan. Het sg was nog een klein beetje verlaagd tot 1015.
Navergisting op fles met 160 g kristalsuiker en 1 g korrelgist (Brewferm Top)
2 maanden laten rijpen in de kelder.

Opmerkingen
De honing die ik heb toegevoegd heb ik niet laten koken, maar tijdens het koelen van de wort toegevoegd.
Na het rijpen is het een zacht, moutig en heerlijk bier geworden, vol van smaak. Gelukkig heb ik me niet laten verleiden tot allerlei winterse toevoegingen, zoals speculaaskruiden of sparretakken. Mij gaat dat snel vervelen.

Berts Meibock

Brouwdatum: 8 februari 2020
Boodschappenlijst voor 25 l bier
Mout:
– 4,0 kg pilsmout 3EBC
– 2,0 kg Münchener 15 EBC
– 1,5 kg Pale Ale 6 EBC
– 0,9 kg Cara Amber 70 EBC
– 0,25 kg Tarwemout 3EBC

Gist:
giststarter van Saflager (W 34-70); Wyeast, ondergistend

Hop:
– 60 g Magnum bloemen; 90 min
– 60 g Cascade bloemen; 15 min

Maischschema
21 l maisch + 12 l spoel

Dichtheid
begin sg. 1070
eind sg. 1014
alcohol: ca 8,0%Vol

Vergisting
Hoofdvergisting starten op 12°C. Na 10 dagen de temp. laten oplopen tot 14°; sg. = 1016 en gelagerd. 8 Dagen later gebotteld bij een eind sg. van 1014.
2 maanden laten rijpen in de kelder.

Opmerkingen
Een pittig, fris en prima gelukt biertje. Wel een beetje koppig.

Berts Tripel

Brouwdatum 7 januari 2020
Boodschappenlijst (25 liter)Mout:

  • 6,1 kg pilsmout
  • 1,0 kg suiker

Gist:
– 2 zakjes T-58 (later nog een zakje toegevoegd.
Hop:

  • 62 g Cascade bloemen; 90 min
  • 62 g Cascade bloemen; 10 min

Maischschema
21 l maisch + 12 l spoel

Dichtheid
begin sg. 1082
eind sg. 1020
alcohol: ca 8,5%Vol

Vergisting
Hoofdvergisting 5 dagen op 21°C, daarna gelagerd bij een sg. van1024 en14 dagen op 18°C gehouden.
Gebotteld 14 dagen na lageren; bij een sg. van 1020; bottelsuiker: 7 g suiker/l
2 maanden laten rijpen in de kelder.

Opmerkingen
De vergisting kwam in eerste instantie heel slecht op gang, daarom nog een zakje T-58 toegevoegd. Vergisting kwam toen in een uur op gang.
Een zoetig zwaar en vol bier, met een lekker romige nasmaak.

Berts Dubbel

Brouwdatum: 20 mei 2020
Boodschappenlijst (25 liter)

Mout:

  • 3,5 kg pilsmout 3EBC
  • 2,0 kg Pale Ale 6 EBC
  • 0,7 kg Caramout 120 EBC
  • 0,5 kg Tarwemout 3EBC
  • 0,35 kg Special B 350 EBC
  • 0,1 kg Chocolademout 900 EBC
  • 325 kg Bruine basterd suiker

Gist:
23 g Sabrew S-33

Hop:

  • 40 g Northern Brewer; 90 min
  • 30 g Saaz; 15 min

Maischschema

25 l maischwater na maischen spoelen tot 25 l. Na koken nog 22 l wort over

Dichtheid
begin sg. 1064
eind sg. 1021
alcohol: 6,2%Vol

Vergisting
Hoofdvergisting starten op 19°C. Na 5 dagen de temp. laten oplopen tot 23°C; sg. = 1021. Na aftappen van de drab de temp. verlaagd tot 18°C. en na 5 dagen de temp. verder verlaagd tot 12°C en het zo twee weken laten staan. Daarna gebotteld bij een eind sg. van 1021 (dus niet verder gedaald)

2 maanden laten rijpen in de kelder.

Opmerkingen
Dit was mijn eerste brouwsel waarbij ik gebruik heb gemaakt van mijn conische vergistingsvat. Ik ben daar erg tevreden over.

Na 4 weken geproefd. Veelbelovend. Na drie maanden rijpen was de smaak meer dan uitstekend. Heerlijk zacht, maar toch lekker stevig. Een beetje karamel en chocolade.